Một trong những mối nguy hiểm lớn nhất mà phi công Dù lượn phải đối mặt là bị thổi bay ra phía sau một sườn núi hoặc một ngọn núi. Một khi bạn rơi vào tình huống thổi lùi, các rủi ro có thể xảy ra bao gồm: va vào đường dây điện, gặp nhiễu động/rotor cực lớn, vào cây và có thể bị thương hoặc thậm chí tử vong.
Phòng ngừa là cách tốt nhất để tránh viễn cảnh như vậy. Tránh bay vào những ngày gió lớn là một lựa chọn tốt, nhưng thổi lùi lại có thể xảy ra do các tình huống và yếu tố khác. Tại một số địa điểm, cất cánh ở điểm thấp hơn so với vách đá, sườn núi hoặc núi liền kề và có thể có sự khác biệt lớn về tốc độ gió tại nơi có sự chênh lệch đia hình. Ngoài ra, gió có thể thay đổi vận tốc bất cứ lúc nào sau khi bạn đã cất cánh.
Bài viết này cung cấp các kỹ thuật để kiểm soát sự gia tăng của gió và những gì bạn có thể làm để ngăn chặn gió thổi lùi tại các vị trí bay khác nhau. Bất kể bạn bay trên núi hay các địa điểm cao vút trên sườn núi, các kỹ thuật kiểm soát và theo dõi tốc độ gió đều tương tự nhau. Trước hết, bạn cần nhận biết về tốc độ gió khi bạn cất cánh và liên tục theo dõi tốc độ gió khi bạn bay. Nếu bạn đi lên, thường có gió mạnh hơn ở trên cao. Chìa khóa để kiểm soát gió là liên tục theo dõi gió để phát hiện những thay đổi về tốc độ.
Trước khi cất cánh, hãy kiểm tra để đảm bảo rằng tốc độ gió nằm trong khả năng kiểm soát của bạn tại khu vực đang bay. Qua thời gian, tôi đã học được rằng tốt hơn hết là sử dụng công cụ khách quan hơn về chỉ số tốc độ gió, vì đơn giản là quá khó để nhận biết bằng cảm giác của da bạn.
Việc thu thập thông tin từ trang web thời tiết cũng rất quan trọng. Có bất kỳ gió siết nào cần lưu ý không? Có vị trí nào gần địa điểm mà gió có xu hướng mạnh hơn không? Dự báo trong ngày là gì và người dân địa phương nói gì về ngày đó? Nếu bạn không có thói quen thu thập những thông tin này trước khi bay thì đã đến lúc bạn nên bắt đầu.
Sẽ là thừa nếu phải nhắc lại là dù của bạn phải có hệ thống tăng tốc luôn sẵn sàng để sử dụng khi bay. Điều này có nghĩa là hệ thống tăng tốc phải được điều chỉnh chính xác và kết nối đúng cách. Nếu gió nhẹ tại thời điểm cất cánh và sau đó chúng tăng lên đến mức cần sử dụng thanh tốc độ, thì sẽ không có thời gian để kết nối lên vòm dù.
Sau khi cất, điều cần thiết là tiếp tục sử dụng các giác quan và khả năng quan sát của bạn để theo dõi tốc độ gió. Tại các điểm bay cao của sườn núi (bao gồm cả “COMBO” – gió thermal + gió vách), có hai quan sát chính mà bạn cần theo dõi tốc độ của gió. Đây là góc Crab (ND: góc so với hướng gió thổi) của bạn và tốc độ bạn có thể đi dọc theo sườn núi. Vào những ngày gió nhẹ, góc Crab của bạn sẽ ít hơn vào những ngày có gió lớn hơn. Khi tốc độ gió tăng, hai điều sẽ xảy ra:
- Góc Crab của bạn sẽ cần được tăng lên.
- Khả năng đi ngang song song với sườn núi của bạn sẽ giảm.
Luôn theo dõi hai yếu tố này sẽ giúp bạn kiểm soát khi gió bắt đầu tăng tốc độ.
Tại một số điểm bay cặp vách và bay thermal, bạn sẽ cất cánh ở một điểm nằm bên dưới các vách đá, rặng núi hoặc núi cao hơn. Khi đi lên từ các rặng núi / vách đá thấp hơn đến các rặng núi / vách đá phía trên, bạn phải liên tục theo dõi tốc độ gió và khả năng xuyên qua của mình. Tốt nhất là nên ở xa hơn phía trước các vách đá khi có gió vừa phải hoặc điều kiện mạnh. Khi leo lên ở một sườn núi hoặc vách đá, hãy tăng khoảng cách của bạn ngày càng xa khỏi vách đá khi bạn bay cao hơn lên vách đá. Nếu gió tăng đột ngột ở cấp độ cao hơn, khoảng cách tăng thêm này sẽ giúp bạn lùi lại bên dưới những cơn gió mạnh hơn và giúp bạn đối mặt với những cơn gió lớn hơn ở trên đỉnh vách đá. Đừng bao giờ bay phía trên và phía sau những vách đá cao, nó không phải là một nơi tốt để bay lâu ở đó.
Nếu bạn bay vào một ngày gió lớn
Khi góc Crab của bạn tăng lên và bạn cần hướng nhiều hơn vào gió, bạn đang được cảnh báo rằng gió đang mạnh dần lên. Nếu bạn nhận thấy rằng nó đang trở nên mạnh mẽ và khả năng cắt gió của bạn đang bị kém đi, hãy hành động ngay lập tức. Khi bạn lên cao hơn, thường có nhiều gió hơn. Chính việc nhận biết được những dấu hiệu của gió này sẽ giúp bạn tránh khỏi những rắc rối với những cú thổi lùi.
Khi bạn nhận thức được rằng gió đang thổi mạnh hơn, hãy bay ngay lập tức theo hướng ngược ra khỏi vách đá và lao xuống những luồng gió mà bạn sẽ có khả năng cắt gió tốt hơn. Hướng thẳng ra khỏi vách đá, sườn núi hoặc núi và kết hợp sử dụng thanh tăng tốc và kỹ thuật Big Ears của bạn để đạt được sự kết hợp giữa giảm độ cao và vẫn đảm bảo tốc độ tiến.
Nếu gió không thổi thẳng vào thì không có nhiều sự khác biệt. Ví dụ: vào một ngày khi gió thổi từ Tây Nam (trên một sườn núi quay mặt về phía Tây), có thể đạt được sự cắt gió tốt hơn bằng cách hướng thẳng ra xa hoặc hơi chếch về phía Tây Bắc. Nếu có những vách đá nhỏ hơn ở phía bắc, điều này sẽ có lợi. Điều chỉnh góc này để tìm góc giúp bạn cách xa vách đá tốt nhất.
Tại các điểm bay thermal, cần phải điều chỉnh nơi bạn có thể bay (phía trên hoặc phía sau núi, vách đá hoặc sườn núi) dựa trên lượng gió ở đó. Vào một ngày rất nhẹ, bạn có thể dạt theo thermal ở góc 1 đến 1 phía trên và phía sau sườn núi. Vào một ngày có gió có thể kiểm soát được trên 10 MPH (khoảng 4.5 m/s), tốt hơn hết là bạn không nên bay ngược lại đỉnh núi. Nếu gió bắt đầu lên sẽ khiến bạn mất khả năng tiến ở phía trên ngọn núi, bạn đã bay quá cao rồi!
Khi bạn học cách đo tốc độ gió bằng các kỹ thuật này, bạn sẽ có thể điều chỉnh tốt hơn khi lên cao hơn và trước khi nó trở nên quan trọng. Sử dụng thanh tốc độ sẽ giúp bạn tăng khả năng tốc độ tiến, nhưng tốt hơn hết là bay với gió mà bạn không cần phải sử dựng đến nó. Nếu bạn có tấm đệm phía trước một vách đá mà bạn nên có, thanh tăng tốc gần như luôn cung cấp cho bạn tốc độ tăng thêm khoảng 5 MPH (8 km/h). Khi sử dụng thanh tăng tốc và nhận thấy dù vẫn tiến được ra phía trước không bị đẩy lên cao thì lúc đó bạn không cần phải sử dụng kỹ thuật Big Ears. Tuy nhiên, có những lúc bạn đang tiến tới với thanh tăng tốc nhưng dù vẫn leo lên. Hãy nhớ rằng, càng lên cao, gió sẽ càng mạnh. Bất cứ khi nào thấy tình hình trở nên nguy cấp, sự kết hợp thanh tăng tốc và kỹ thuật Big Ears sẽ phát huy tác dụng tốt nhất.
Tại bất kỳ điểm bay cặp vách hoặc thermal, gió ngay trên và sau đỉnh núi hoặc đỉnh của đỉnh núi sẽ tăng 5 – 7 MPH (8 – 11 km/h) vào một ngày có gió do một số yếu tố.
Venturi ảo + Gió ngang = Gió thực tế cao hơn
Hình minh họa trên cho thấy một mặt bên của điểm bay cặp vách. Mặc dù hình ảnh này mô tả một địa điểm ven biển, điều chính yếu cũng đúng ở bất kỳ địa điểm nào có lực nâng động của sườn núi. Hãy nhớ rằng không khí có trọng lượng. Sự kết hợp của không khí chuyển động hướng lên và trọng lượng của không khí ở trên mà không khí bị lệch hướng được đẩy vào tạo ra một venturi ảo phía trên và phía sau vách đá hoặc mép sườn núi. Một venturi làm cho tốc độ gió tăng lên. Một khối lượng không khí lớn hơn đang cố gắng luồn qua một khu vực nhỏ hơn và cách duy nhất nó có thể là di chuyển nhanh hơn.
Vào những ngày có gió, bạn sẽ thấy khả năng tiến của mình giảm xuống khoảng 5 – 7 MPH (8 – 11 km/h) ở phía trên và phía sau vách đá, sườn núi hoặc núi. Có hai nguyên nhân gây ra sự gia tăng gió từ 5 – 7 MPH (8 – 11 km/h) này. Một là venturi ảo mà tôi vừa mô tả. Thứ hai là chuyển từ không khí bốc lên phía trước vách đá hoặc núi thành gió ngang phía trên vách đá sẽ làm giảm khả năng xuyên qua.
Khi bạn bay trước vách đá, cánh dù của bạn sẽ không bị ảnh hưởng toàn bộ sức mạnh của gió. Khả năng tiến của cánh dù của bạn chỉ liên quan đến thành phần nằm ngang của tốc độ gió. Vì gió ở phía trước vách đá bị lệch lên nên cánh dù có thể xâm nhập vào đó tốt hơn. Một khi gió vòng ra ngoài và di chuyển theo chiều ngang phía trên vách đá hoặc sườn núi, cánh dù sẽ mất khả năng xuyên qua vì sự thay đổi theo chiều ngang trong chuyển động của không khí sẽ làm giảm khả năng xuyên qua. Bất kể gió đang thổi với tốc độ nào, bạn sẽ có tốc độ mặt đất chậm hơn (khả năng cắt gió thấp hơn) phía sau luồng không khí bốc lên phía trước vách đá hoặc sườn núi.
Vào một ngày gió mạnh, nếu bạn đạt đến điểm không thể tiến ngay trước khu vực này, bạn sẽ là ứng cử viên chính để bị thổi lùi. Sử dụng thanh tăng tốc có thể sẽ không hữu ích. Khả năng tiến trong khu vực này có thể vượt quá tốc độ tăng thêm mà bạn nhận được từ thanh tăng tốc. Vấn đề ở đây là việc bị dạt ra khu vực sau núi trong một ngày gió mạnh là nguy hiểm đến tính mạng của bạn! Có rất nhiều dấu hiệu cảnh báo, chẳng hạn như góc Crab và tốc độ di chuyển thấp để cảnh báo bạn rằng gió đang quá mạnh so với vị trí hiện tại của bạn.
Vì vậy, bạn hỏi, “Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi ở trên một sườn núi và không thể tiến trở ra phía trước. Khi đó tôi nên làm gì?”. Đó là một lý do chính cho bài viết này. Nó thực sự phức tạp và không có cách nào để trả lời cho vô số khả năng có thể xảy ra trong một kịch bản như vậy. Câu trả lời sẽ khác nhau tùy thuộc vào địa điểm, các mối nguy hiểm và mức độ của tình huống. Một lựa chọn cho tình huống trên (tại một số địa điểm) có thể là bay xuôi gió nếu có một khu vực an toàn sau núi để hạ cánh và có thể đến được bãi hạ mà không cần phải bay xuyên qua vùng rotor.
Như tôi đã trình bày ở đầu bài viết, phòng ngừa là cách tốt nhất để tránh những hậu quả này.
Sợ bị thổi bay ra sau và hành động trước khi đặt mình vào tình thế đáng ngại như vậy là cách phòng ngừa tốt nhất.
Tóm lại:
- Nếu bạn đến điểm bay mới, hãy tìm hiểu từ phi công hay dân địa phương.
- Kiểm tra Tốc độ gió bằng máy đo gió trước khi bay.
- Hệ thống tăng tốc phải có, nghĩa là nó phải được kết nối, điều chỉnh và sẵn sàng để sử dụng.
- Nhận thức rằng gió có thể mạnh hơn rất nhiều và nguy hiểm khi bạn cất cánh ở bất kỳ điểm bay nào.
- Liên tục theo dõi tốc độ gió khi bạn bay. (Làm điều này thông qua góc Crab của bạn và tốc độ bên dọc theo sườn núi).
- Tránh bay cao hơn vào những ngày có gió.
- Nếu bạn bay cao hơn trong điều kiện gió mạnh, hãy bay theo hướng ngược gió của các vách đá khi bạn đi lên và đi qua vách đá hoặc sườn núi.
- Biết làm thế nào và khi nào để tiến ra phía trước và làm thế nào để giảm độ cao đến khu vực gió yếu hơn.
- Tiến ra phía trước và đi xuống ngay khi bạn nhận thấy gió thổi mạnh. Khi bạn sử dụng thanh tăng tốc, mục đích của bạn là đi xuống chứ không phải ở trong những cơn gió mạnh và “chiến đấu với nó”
- Luôn luôn tránh khu vực phía trên và phía sau đỉnh của vách đá.
